Jednym z obszarów, na które alkohol ma szczególnie negatywny wpływ są stawy oraz kości. Długoterminowe spożywanie alkoholu prowadzi do licznych problemów zdrowotnych, które mogą przyczynić się do osłabienia struktury kostnej oraz zwiększenia ryzyka wystąpienia chorób stawów.
Mechanizmy działania alkoholu na tkankę kostną
Jak alkohol wpływa na kości? Alkohol oddziałuje na układ kostny głównie poprzez wpływ na procesy metabolizmu kostnego. To oznacza, że nadmierna konsumpcja alkoholu może zakłócać równowagę pomiędzy procesami katabolicznymi (niszczenia kości) a anabolicznymi (budowania kości). Zbyt duża ilość alkoholu przyczynia się do obniżenia gęstości mineralnej kości poprzez ograniczenie produkcji i działania hormonów, które są niezbędne do prawidłowej mineralizacji kości.
Osteoporoza i ryzyko złamań
Osoby, które często spożywają alkohol, są bardziej narażone na rozwój osteoporozy, czyli choroby charakteryzującej się zmniejszeniem gęstości kości, która w konsekwencji prowadzi do wielokrotnego zwiększenia ryzyka złamań.
Alkohol zaburza także wchłanianie składników odżywczych, takich jak wapń i witamina D, które są kluczowe dla procesu regeneracji układu kostnego.
Zapalenie stawów
Nadmiar alkoholu jest również czynnikiem ryzyka w rozwoju zapaleń stawów, w tym m.in. dny moczanowej, reumatoidalnego zapalenia stawów oraz choroby zwyrodnieniowej stawów. Osoby nadużywające alkoholu często doświadczają podwyższonego poziomu kwasu moczowego we krwi, co sprzyja odkładaniu się kryształów moczanowych w stawach i innych organach, prowadząc do stanów zapalnych i silnego bólu.
Nadmierne spożywanie alkoholu sprzyja progresji zmian radiologicznych w mikrostrukturze kości u pacjentów z chorobą zwyrodnieniową kończyn górnych i dolnych, a tym samym potęguje dolegliwości bólowe związane z tymi schorzeniami.
Konsumpcja alkoholu niszczy integralność bariery jelitowej oraz mikrobiomu, co może przyczyniać się do rozwoju reumatoidalnego zapalenia stawów.
Problemy z równowagą i upadki
Alkohol negatywnie wpływa na koordynację i równowagę. Oczywistym tego następstwem są upadki i wynikające z nich stłuczenia, skręcenia oraz złamania wysokoenergetyczne. Powyższe kontuzje w połączeniu z osteoporozą i innymi chorobami mogą mieć tragiczne skutki. Szczególnie w grupie wiekowej 65+ upadki są jedną z głównych przyczyn śmierci i pierwszą z tzw. „powodów zewnętrznych”.
Interakcja z lekami
Pacjenci borykający się z chorobami stawów, szczególnie z ich zapalną postacią, mogą być leczeni za pomocą różnych leków przeciwzapalnych. Spożywanie alkoholu w połączeniu z tą grupą leków wpływa na ich skuteczność oraz prowadzi do dodatkowych skutków ubocznych, co z kolei może osłabiać zdrowie stawów i kości. Ponadto, w leczeniu chorób reumatycznych stosuje się leki immunosupresyjne i immunomodulujące, co w interakcji z alkoholem nasila ich toksyczne działanie na szpik, nerki i wątrobę.
Podsumowanie
Długotrwałe spożywanie alkoholu prowadzi do nieodwracalnych zmian w układzie kostno-stawowym, zwiększa ryzyko zapalnych (m.in. RZS, dna moczanowa) i niezapalnych chorób reumatycznych (osteoporoza, choroba zwyrodnieniowa).
Każdorazowe spożycie alkoholu może osłabiać skuteczność leków, zwiększać podatność na urazy (zbicia, obicia, złamania) oraz pogarsza naszą koordynację ruchową.
Osoby pijące alkohol muszą być świadome tych zagrożeń i aby zminimalizować ryzyko problemów zdrowotnych w przyszłości powinny dążyć do wyeliminowania tej substancji ze swojej diety. Jak pokazują wyniki badań opublikowane w „The Lancet” w 2018 r. (Lancet 2018; 392: 1015–35), nie istnieje bezpieczna ilość spożywanego alkoholu.
